พระเขมาเถรี
ก่อนอุปสมบทเป็นภิกษุณี พระเขมาเถรี เป็นพระราชธิดาของกษัตริย์เมืองสาคละ แห่งสาคละนคร ในแคว้นมัททะ เมื่อวัยเยาว์ พระราชธิดาทรงมีพระสิริโฉมที่งดงามทรงมีผิวขาวหมดจดต่อมาเมื่อเจริญวัยแล้วได้ทรงเป็นมเหสีของพระเจ้าพิมพิสารกษัตริย์แห่งแคว้นมคธมีกรุงราชคฤห์เป็นราชธานีเมื่อพระพุทธเจ้าได้ประกาศเผยแผ่พระพุทธศาสนา พระองค์ได้เสด็จมายังแคว้นมคธ ทรงโปรดแสดงธรรมแด่พระเจ้าพิมพิสารจนสำเร็จพระโสดาบัน |
ต่อมาพระเจ้าพิมพิสารได้ถวายพระราชอุทยานเวฬุวันให้เป็นวัดแห่งแรกในพระพุทธศาสนา และเมื่อพระเจ้าพิมพิสารได้ถวายพระเวฬุวันแล้วฝูงชนเป็นอันมากทั้งที่ใกล้และที่ไกลทราบข่าวได้พากันมาเฝ้าพระพุทธเจ้า ได้ฟังพระธรรมเทศนาพากันหันมานับถือพระพุทธศาสนา และเมื่อพระเจ้าพิมพิสารทรงเห็นฝูงชนเข้าไปเฝ้าพระพุทธเจ้าเป็นจำนวนมากเช่นนี้ก็ทรงโสมนัสปีติยินดี พระนางเขมาเดิมมิได้สนพระทัยในพระพุทธศาสนาแต่ประการใด ไม่สนใจข่าวพระพุทธเจ้าพร้อมด้วยพระภิกษุสงฆ์สาวกซึ่งเสด็จมาประทับ ณ พระเวฬุวัน สนพระทัยแต่เรื่องความสวยความงามเพลิดเพลินอยู่ในพระสิริโฉมของพระนางเท่านั้น พระเจ้าพิมพิสารจึงมีพระราชประสงค์จะให้พระนางเข้าเฝ้าพระพุทธเจ้าและสดับพระธรรมเทศนา จึงทรงคิดอุบายให้กวีแต่งเพลงพรรณนาความงาม |
พระเขมาเถรี
|
และความรื่นรมย์ร่มรื่นของพระเวฬุวัน แล้วรับสั่งให้กวีขับให้พระนางฟังพระนางเขมาได้ทรงฟังเพลงขับของกวีนั้นทรงรู้สึกว่าพระเวฬุวันช่างน่าอภิรมย์ร่มรื่นจริง ๆ ทรงมีพระประสงค์จะเสด็จไปเที่ยวพระเวฬุวัน จึงทูลขออนุญาตจากพระเจ้าพิมพิสารซึ่งพระองค์ก็ทรงอนุญาต พระนางพร้อมด้วยบริวารจึงเสด็จไปยังพระเวฬุวันและได้เข้าเฝ้าพระพุทธเจ้า
พระพุทธเจ้าเมื่อจะทรงแสดงธรรมให้เหมาะแก่พระจริยวัตรของพระนาง จึงได้ทรงเนรมิตร่างสตรีที่สวยงามประดุจนางฟ้าให้นั่งถวายพัดงานอยู่ใกล้ ๆ พระองค์ พระนางทอดพระเนตรเห็นหญิงสาวที่กำลังโบกพัดวีถวายพระพุทธเจ้านั้นสวยงามยิ่งนัก สวยกว่าความงามของพระนางอย่างเทียบกันไม่ได้ และในขณะที่พระนางทรงเพลินชมความงามของหญิงสาวนั้นอยู่พระพุทธเจ้าก็ทรงแสดงให้หญิงสาวนั้นมีรูปร่างเปลี่ยนแปลงไปจากหญิงสาวสวยเป็นหญิงที่มีอายุมาก ชรา ถือไม้เท้า ผิวหนังเหี่ยวย่น เนื้อหนังผุพังเน่าเปื่อยไปตามลำดับจนถึงล้มกลิ้งเกลือกไปมาเป็นที่น่าเวทนายิ่งนัก สุดท้ายเหลือแต่เพียงโครงกระดูกในที่สุดพระนางเขมาได้ทอดพระเนตรเห็นความเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ ดังกล่าวมา ทรงนึกย้อนถึงพระวรกายของพระนางที่ต้องเป็นไปในสภาพเช่นนี้เหมือนกัน พระพุทธเจ้าทรงเห็นว่าพระนางพร้อมที่จะรับพระธรรมเทศนาแล้ว จึงได้ทรงแสดงธรรมให้ฟัง เมื่อพระนางได้สดับพระธรรมเทศนาแล้วก็ได้บรรลุอรหันต์ แล้วถวายบังคมพระพุทธเจ้ากลับยังพระตำหนัก
ต่อมาพระนางได้ทูลขอพระบรมราชานุญาตจากพระเจ้าพิมพิสารออกผนวชเป็นภิกษุณีในพระพุทธศาสนาเมื่อผนวชแล้วได้บำเพ็ญกิจให้เป็นประโยชน์แก่พระพุทธศาสนาเป็นอันมากพระพุทธเจ้าจึงทรงยกย่องพระนางว่าเป็นพระภิกษุณีที่เลิศในทางปัญญาและเป็นอัครสาวิกาฝ่ายขวา
คุณธรรมที่ควรถือเป็นแบบอย่าง
๑. มีปัญญามาก พระเขมาเถรีได้รับการยกย่องว่าเป็นภิกษุณีที่เลิศในทางปัญญา สามารถตรัสรู้ตามพระธรรมเทศนาของพระพุทธเจ้าได้อย่างรวดเร็ว
๒. มีปฏิภาณ พระเขมาเถรีเป็นกำลังสำคัญในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาฝ่ายภิกษุณี มีความสามารถในการแสดงธรรมได้วิจิตรพิศดาร มีปฏิภาณไหวพริบในการโต้ตอบฉับไวและแก้ปัญหาเฉพาะหน้าได้ดี
๓. มีเหตุผล พระเขมาเถรีเป็นผู้ที่มีเหตุผล พิจารณาเห็นสิ่งทั้งหลายตามความเป็นจริงด้วยปัญญา
|

|